Lời Chim Sâu: Vì bài viết hơi dài, nên chúng tôi phải chia làm 3 kỳ. Kỳ 1 hôm nay gồm Phần I và Phần II bài viết.
Phần
I - Những số liệu
Theo
những số liệu được công bố chính thức của nhà cầm
quyền Việt Nam trên Tự Điển mở Wikipedia (ở đây) thì
trong chiến tranh “chống Mỹ Cứu Nước” đã có “1,1
triệu quân nhân chết; trong số đó có 300.000 mất tích”
và “Công tác tìm kiếm hài cốt liệt sĩ được tiến
hành liên tục, nên đã giảm con số mất tích xuống còn
khoảng 216 ngàn (năm 2012)”. Nghĩa là có 84,000 bộ hài
cốt, được nói là của liệt sĩ, đã được tìm thấy
tính đến năm 2012.
Về
phía Hoa Kỳ, cũng theo tài liệu của Wikipedia (bản TiếngAnh ở đây) thì tổng cộng có 58,152 quân nhân Mỹ đã hy
sinh trên chiến trường Việt Nam, trong đó 1948 người
chưa tìm được xác. Theo tài liệu của Văn phòng quản
trị Tù nhân chiến Tranh/nhân viên mất tích (the Defense
Prisoner of War/Missing Personnel Office) thì tính đến 20 tháng
6, 2013 con số trên đã giảm còn 1645. Nghĩa là đã có 293
bộ hài cốt lính Mỹ đã được tìm thấy và đưa về
Mỹ an táng.
Nếu
chỉ nhìn vào những con số, người ta sẽ thấy tỷ lệ
tìm hài cốt liệt sĩ của CHXHCNVN đạt 28% trong 37 năm
(từ 1975 – 2012), và tỷ lệ tìm được hài cốt lính Mỹ
của chính phũ Hoa Kỳ đạt 15% trong vòng 25 năm (từ 1988
– 2013). Như vậy tỷ lệ tìm được hài cốt phía Việt
Nam đã hơn phía Hoa Kỳ gần gấp đôi, nếu không tính sự
chênh lệch thời gian Việt Nam đã làm việc này trước
Mỹ 13 năm!
Về
số lượng thì như thế, còn về chất lượng và phương
pháp tìm kiếm của hai quốc gia có gì khác biệt?
Phần
II - Về phía Hoa Kỳ
Trước
hết về phía Hoa Kỳ, cơ quan quốc gia phụ trách về vấn
đề “Tù binh chiến tranh/Mất tích khi thi hành công vụ
– POW/MIA” có tên là The Joint POW/MIA Accounting Command
(viết tắt là JPAC). Những chi tiết sau được tóm gọn
từ bài tường trình của JPAC (JPAC Review):
Sứ
mạng của cơ quan này là tổ chức các cuộc nghiên cứu
có tính toàn cầu, tìm kiến và làm thử nghiệm để xác
định những người Mỹ được ghi nhận mất tích từ
những cuộc xung đột trong quá khứ (Thế Chiến II, Chiến
Tranh Triều Tiên, Chiến Tranh Việt Nam và Chiến Tranh vùng
Vịnh...) để trợ giúp cho những nỗ lực của Bộ Quốc
Phòng trong việc quản lý nhân sự.
Lực
lượng Liên Hợp tù binh chiến tranh/người mất tích
trong lúc thi hành công vụ (the Joint POW/MIA Accounting
Command) trực thuộc Bộ Quốc Phòng, có khoảng 500 nhân
viên gồm quân nhân thuộc đủ ngành của các quân binh
chủng quân lực Hoa kỳ và nhân viên dân sự là các nhà
nghiên cứu, các chuyên viên về nhân chủng học pháp y,
các nhà ngôn ngữ học, bác sĩ, nhân viên hỗ trợ sống,
chuyên viên bom mìn, nhiếp ảnh pháp y, nhân viên truyền
thông và chuyên gia an táng.
Tổng
hành dinh của JPAC đặt tại Peal Harbor-Hickam tại Hawaii.
Có
3 phân đội thường trực ở nước ngoài, một ở
Bangkok, TháiLand – Một ở Hà Nội, Việt Nam – và một
ở Viên Chăn, Lào.
Phòng
thí nghiệm của JPAC là phòng thí nghiệm pháp y lớn nhất
thế giới, gọi tắt là CIL.
Mọi
thông tin liên quan đền mỗi cá nhân bị mất tích đều
được các chuyên viên và nhà phân tích tổng hợp thành
một “Hồ sơ nạn nhân mất tích”. Hồ sơ bao gồm bối
cảnh lịch sử, bệnh án, lý lịch, quân vụ, đơn vị
phục vụ, thư từ, bản đồ, hình ảnh,báo cáo tình báo
và tất cả các bằng chứng liên hệ có được. Hồ sơ
này là nền tảng cho phép bắt đầu cho cuộc tìm kiếm
một quân nhân mất tích.
Mỗi
đội JPAC có 15 người, tùy mỗi trường hợp, các chuyên
gia của JPAC như đã nói trên sẽ được huy động đến
địa điểm tìm kiếm.
Địa
điểm tìm kiến có thể ở bất cứ ngõ gách nào trên
thế giới, có thể trong rừng sâu núi thẳm, mà cũng có
thể nơi sa mạc hay giữa biển cà. Ngân khoảng dành cho
mỗi đội sẽ vào khoảng 10,000 bảng Anh cho việc sinh
hoạt và nhu yếu phẩm cần thiết trong khi hành sự.
Bước
đầu tiên của việc khai quật là sau các thủ tục ngoại
giao, trưởng toán sẽ ấn định khu vực khai quật, sau đó
một hệ thống lưới điện cùng bộ phận cọc, dây
chăng sẽ được thiết lập quanh khu khai quật và họ cẩn
thận khai quật từng inch đất, mỗi inch đất lấy ra đều
được kiểm tra hết sức nghiêm cẩn xem có tang vật nào
không. JPAC có thể thuê hàng trăm công nhân địa phương
để giúp khai quật các địa điểm rộng lớn.
Sau
đó các mẫu tang vật được đưa về phòng thí nghiệm
CIL để xác định. CIL là phòng thí nghiệm thứ hai của
Mỹ đạt chuẩn quốc tế, qua sự công nhận của Hiệp
hội các phòng thí nghiệm tôi phạm năm 2008. Tại đây có
hơn 60 nhà nhân chủng học pháp y, các nha sĩ và nhà khảo
cổ làm việc.
Tất
cả các hài cốt và tang vật thu hồi được sẽ được
niêm phong và lưu trữ tại một kho an toàn.
Nhà
nhân chủng học pháp y sẽ chịu trách nhiệm việc phân
tích hài cốt và các tang vật như quân phục, thẻ nhận
dạng, vật dụng phụ thuộc...
Tất
cả xương cốt sẽ được kiểm tra để hoàn chỉnh hồ
sơ gồm: Giới tính, chủng tộc, tuổi khi chết, tầm vóc,
phân tích chấn thương lúc chết hoặc gần chết, tình
trạng bệnh lý của xương...
Các
chuyên viện sẽ không được biết bất cứ chi tiết nào
về mẫu phân tích (gọi là phân tích mù). Việc này nhằm
đề phòng những thiên kiến do tiềm thức ảnh hưởng
đến kết quả phân tích.
Nhiều
kỹ thuật chuyên môn tân tiến nhất được áp dụng như
phân tích xương và răng, lấy mẫu DNA ti thể, phân tích
tài liệu, vật dụng cá nhân để xác định quân nhân Mỹ
mất tích. Những bằng chứng chồng chéo được giám đốc
khoa học JPAC đánh giá là cơ sở hữu hiệu để xác định
việc nhận dạng cá nhân. Cách tốt nhất để xác định
hài cốt là căn cứ vào hồ sơ nha khoa vì răng thường
khó bị phân hủy, có những đặc điểm riêng của từng
cá nhân và có thể chứa những ti thể còn sót. Thi thể
được truyền từ mẹ sang con. Những người cùng mẹ sẽ
có chung trình tự ti thể. Đây chính là những bằng chứng
để nhận dạng. Các chuyên viên sẽ dùng ti thể để so
sánh khoảng ¾ các mẫu vật. Những mẫu lấy từ răng và
xương sẽ giúp xác định được ADN, trình tự gen của
người mất tích. Trình tự mẫu của mẹ quân nhân mất
tích sẽ được dùng để đối chứng với trình tự được
tìm thấy nơi xương và răng của người mất tích này.
Sau
khi nhận dạng thành công, thông tin sẽ được chuyển
giao cho Phòng Tang Lễ của Văn Phòng Nội Vụ và thông báo
về gia đình cùng các di vật để cùng thực hiện nghi
thức an táng.
Tại
Việt Nam, JPAC và phía Việt Nam, đã hợp tác và hoàn
thành được hơn 100 đợt, trong 25 năm qua. Có 4,241 lượt
vụ đã được điều tra (42 lươt vụ ngoài biển), 685
lượt vụ khai quật (8 vụ ngoài biển), 53 đợt điều
tra địa phương (gồm 818 lượt vụ)... cùng nhiều vụ
được hợp tác với Lào, Kampuchia.
Đã
có 945 bộ hài cốt được trao trả cho Hoa Kỳ và giúp họ
nhận dạng 700 trường hợp...
Tóm
lại về phía Hoa Kỳ, thì họ đã làm hết những gì họ
có thể làm được một cách tốt nhất, khoa học nhất,
đáng tin cậy nhất, để đưa thân xác các người con ưu
tú của họ về với gia đình dù phải trả một cái giá
rất đắt, và cũng phải chịu cúi mặt quỵ lụy, ve vãn
CSVN để được phép thực hiện trách nhiệm của họ
trong lúc CSVN ra rả tuyên truyền cho việc giúp tìm kiếm
hài cốt lính Mỹ là “việc làm thể hiện lòng nhân đạo
” này. Có thể nói chính phủ Hoa Kỳ đã làm hết nghĩa vụ với người đã chết và gia đình. Đó chính là điều ông bà ta thường nói: "Nghĩa Tử Là Nghĩa Tận" vậy.
No comments:
Post a Comment